ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ

Υπάρχουν τέσσερις τρόποι με τους οποίους μπορούν να συνδεθούν ανεξάρτητες ή εξαρτημένες προτάσεις μεταξύ τους.

Παρατακτική σύνδεση(παράταξη)

Στην παρατακτική σύνδεση συνδέονται ισοδύναμες συντακτικά προτάσεις ,ανεξάρτητη με ανεξάρτητη ή εξαρτημένη με εξαρτημένη με τη χρήση συνδέσμων.

•  Είπε ότι δεν είδε και ότι δεν άκουσε τίποτα. 
•  Όχι μόνο δεν ήρθε, αλλά και δεν τηλεφώνησε. 

Σύνδεσμοι	Παραδείγματα
Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.	π.χ. Είμαστε καλά και βαδίζουμε
Διαζευκτικοί:  ή, είτε	π.χ. ή μου το φέρνεις ή φεύγω
Αντιθετικοί: αλλά, όμως, μα, παρά	π.χ. Δε θα χιονίσει, αλλά θα βρέξει.
Συμπερασματικοί:  λοιπόν, ώστε	π.χ. Όπως φαίνεται ήρθαν όλοι. Λοιπόν, τι περιμένουμε;

Υποτακτική σύνδεση(υπόταξη)

Υποτακτική λέγεται η σύνδεση όπου εξαρτημένες προτάσεις συνδέονται με ανεξάρτητες ή με άλλες εξαρτημένες προτάσεις χωρίς να είναι ισοδύναμες.

•  Κοιμάται ακόμη, γιατί χθες δούλευε μέχρι τις πέντε. 
• Οδηγούσε γρήγορα, για να προλάβει το τρένο. 

Σύνδεσμοι	Παραδείγματα
Ειδικοί: ότι, πως	Μου είπε ότι αύριο θα ταξιδέψει.
Βουλητικοί: να	Ήθελε να πάω στο μαγαζί του.
Αποτελεσματικοί ή συμπερασματικοί: ώστε (να), που (να), να, για να	Μιλά πολύ σιγά, ώστε μόλις ακούγεται.
Υποθετικοί: αν, εάν	Αν με ρωτήσει, θα του απαντήσω.
Εναντιωματικοί ή παραχωρητικοί: αν και, ενώ, μολονότι, και ας, ας, μόλο που, ή και αν, και να, που να...	Και να μη μου το ΄λεγες, εγώ θα περνούσα.
Χρονικοί: όταν, όποτε, πριν , ώσπου να,  καθώς, αφού, αφότου, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα ή με λέξεις και εκφράσεις: την ώρα που, όσο που να, έως ότου...	Όταν γίνεις καλά θα βγούμε έξω.
Αιτιολογικοί: γιατί, επειδή…	Δε θα ‘ρθω, γιατί είμαι άρρωστος.
Τελικοί: να, για να	Να πάμε, για να τον δούμε
Πλάγιοι ερωτηματικοί: ποιος, που, αν, τι…	Ρωτούσε τι θέλουμε.
Ενδοιαστικοί: μη, μήπως	Φοβάμαι μην αρρωστήσω.
Αναφορικοί: που, ο οποίος,α,ο, όσος,η,ο, ό,τι	Θέλω, αυτόν που θα ψηφίσω

Ασύνδετο σχήμα

Έχουμε όταν συνδέονται πολλές προτάσεις ισοδύναμες μεταξύ τους με κόμμα.

π.χ. Χόρευαν, έτρεχαν, περνούσαν καλά.

Πολυσύνδετο σχήμα

Έχουμε όταν συνδέονται πολλές προτάσεις ισοδύναμες μεταξύ τους με συνδέσμους.

π.χ. Χόρευαν και  έτρεχαν και περνούσαν καλά.

Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Αναγνώρισε το είδος της σύνδεσης και τις ανεξάρτητες και εξαρτημένες προτάσεις:

•  Διαβάζεις τώρα ή κοιμάσαι;
•  Της είπε ότι την αγαπά και ότι τη σκέφτεται.
•  Το ανέκδοτο ήταν τόσο κρύο, που δεν γέλασε κανείς.
•  Αν χάσεις το θάρρος σου, χάνεις τα πάντα στη ζωή. 

•  Τα παιδιά παίζουν,τρέχουν,γελούν,είναι χαρούμενα.  
• Ούτε να μας δει ήθελε ούτε και να μας ακούσει επιθυμούσε.