Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΙΟΥ,Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΤΗΣ ΒΟΣΤΙΤΣΑΣ

 

Ο Ναός των Εισοδίων σήμερα ανακατασκευασμένος

Λειτούργησε μετά από τριάντα χρόνια ο περικαλλής ιστορικός ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου της πόλης του Αιγίου, ένας από τους ωραιότερους της Πελοποννήσου την παραμονή της εορτής της, την Τετάρτη,20 Νοεμβρίου 2025.

Η εκκλησία πληγωμένη από το σεισμό του 1995, ετοιμόρροπη και υποστυλωμένη για να μην καταρρεύσει...

Ο καταστροφικός σεισμός του 1995 προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο ναό, έργο του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει με κατάρρευση. Σχεδιάστηκε το 1893-1894 ως ένα μοναδικό σύμπλεγμα ρωμανικού, βυζαντινού και αναγεννησιακού ρυθμού – σπάνιος σχεδιασμός για τα ελληνορθόδοξα δεδομένα. Τα σχέδια του Τσίλερ βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη.

Πινακοθήκη Αθηνών: Το σχέδιο των Εισοδίων του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ. Βόρεια όψη και κάτοψη θεμελίωσης. Μελάνι, υδατογραφία 1893

 Ο μεγάλος αυτός αρχιτέκτονας έχει σχεδιάσει για το  Αίγιο την εκκλησία της Φανερωμένης και την Παλιά Αγορά, το σημερινό Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου, εντυπωσιακά αρχιτεκτονικά και πολιτιστικά μνημεία. Ο ναός των Εισοδίων αρχιτεκτονικά περιγράφεται ως ελεύθερος σταυρός με τρούλο και εξωνάρθηκα. Η περίτεχνη πετροκέραμη κατασκευή, οι μυτεροί οβελίσκοι, οι δύο εντυπωσιακοί τρουλίσκοι που κοσμούν τα κωδωνοστάσια και τα περίτεχνα κεραμικά στολίδια στις όψεις μαρτυρούν τη σπουδαία καλλιτεχνική αξία του. Το μαρμάρινο σκαλιστό τέμπλο είναι έργο του γλύπτη Δημητρίου Περράκη και χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο ναός κατασκευάστηκε στη θέση μεταβυζαντινού ναού που είχε καταρρεύσει στον σεισμό του 1861.

Τα Εισόδια, ως η ενορία της Παναγίας των Ξένων το 1700 στο χάρτη του Κτηματολογίου των Βενετών

Αναφέρεται στο Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας του 1700 ως «Contrada della Mandona Ton Xenon»,η ενορία της Παναγίας των Ξένων στην ίδια ακριβώς θέση, μια από τις πέντε της Βοστίτσας, γιατί ήταν η πρώτη εκκλησία που έβλεπε ο ταξιδιώτης ανεβαίνοντας από το παλιό καλντερίμι της παραλίας στην πόλη. Το 1838  η αποστολή του Γάλλου αρχιτέκτονα Guillaume Abel Blouet στο Μοριά, δεν περιορίστηκε στα μνημεία της αρχαϊκής και κλασικής αρχαιότητας αλλά συμπεριέλαβε στις μελέτες της τα φράγκικα κάστρα, τις βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, τους σύγχρονους οικισμούς και το φυσικό περιβάλλον.

Επιγραφή του παλιού ναού που κατέγραψε ο  Γάλλος Blouet το 1838

Η αποστολή περνώντας από τη Βοστίτσα κατέγραψε επιγραφή του παλιού ναού των Εισοδίων που βρίσκεται στον τρίτο τόμο του έργου: « BLOUET, Guillaume-Abel. Expédition scientifique de Morée, Ordonnée par le Gouvernement français: Architecture..., τ. I-VI, Παρίσι, Firmin Didot, 1831-1838».

Το τέμπλο στο βάθος και μέρος του εσωτερικού των Εισοδίων σήμερα

Το μαρμάρινο σκαλιστό τέμπλο κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και είναι έργο του γλύπτη Δημητρίου Περράκη. Τα εγκαίνια του ναού πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επισημότητα το 1914.Το Φεβρουάριο του 1944 ο εφημέριος του ναού, ιστορικός συγγραφέας π. Θεόδωρος Παπαγεωργίου από την Κουνινά, συνελήφθη και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στην Πάτρα για την αντιστασιακή του δράση.

Τα Εισόδια μετά την Κατοχή. Φωτογραφία του 1950 περίπου

Το 1960 έγιναν βελτιώσεις στο γυναικωνίτη και στα κωδωνοστάσια. Από το 1982, ο ναός έχει ανακηρυχθεί μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού. Όμως ο κόστος ανακατασκευής των Εισοδίων ήταν πολύ υψηλό αφού άγγιξε το ποσό των 8.000.000 ευρώ. Δε βρέθηκε χρηματοδότηση και η εκκλησία έμενε ερειπωμένη και λαβωμένη χρόνια, περιμένοντας ευλαβικά εκεί….

Το δύσκολο, κοστοβόρο και χρονοβόρο έργο αποκατάστασης ανέλαβε και πλήρωσε ο μεγάλος ευεργέτης, εφοπλιστής Αθανάσιος Μαρτίνος. Η ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ ανέλαβε την εξ ολοκλήρου αποκατάσταση του ιερού ναού – έργο εξαιρετικά περίπλοκο και απαιτητικό. Η πολυσυνθετικότητα του φέροντος οργανισμού του ναού, η οποία εκ των πραγμάτων είναι πιο σύνθετη από τα συνήθη κτίρια (θόλοι, τοξωτές κατασκευές, μεγάλα ανοίγματα από λιθοδομή και οπτοπλινθοδομή), επέβαλε ειδική προσοχή στην αποκατάστασή του.

Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν με σεβασμό στο μνημείο και με γνώμονα ότι πρέπει να καταστεί λειτουργικό ξανά για την τοπική κοινωνία, αποφεύγοντας κάθε επέμβαση που θα αλλοίωνε την υφιστάμενη μορφή του και κράτησαν περίπου πέντε χρόνια. Αντικαταστάθηκε επίσης όλη υδραυλική και ηλεκτρολογική εγκατάσταση του ναού καθώς και η κεντρική θέρμανση. Ανακατασκευάστηκε  ο προαύλιος χώρος της εκκλησίας με αποτέλεσμα εκπληκτικό.

Η διακόσμηση του τρούλου που έχει ολοκληρωθεί

Ήδη οι πρώτες τοιχογραφίες και η αγιογράφηση του τρούλου δείχνουν την αξία και το θησαυρό της αποκατάστασης του μνημείου.

Ο κ. Αθανάσιος Μαρτίνος πραγματοποεί τα αποκαλυπτήρια της επαναλειτουργίας, 21-11-2025

Σήμερα Παρασκευή,21-11-2025 οι Αρχές της πόλης, βουλευτές, οι Σεβασμιότατοι Μητροπολίτες  κ.κ. Αμβρόσιος και Ιερώνυμος, μαζί με χιλιάδες κόσμου συμμετείχαν στην πανηγυρική λειτουργία του εμβληματικού Ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου, της Παναγιάς των Ξένων της Βοστίτσας, τριάντα χρόνια μετά, όπου τίμησαν τον Αθανάσιο και τη Μαρίνα Μαρτίνου για την προσφορά τους στο ναό, στον πολιτισμό, στην τοπική κοινωνία και στη συνέχεια της θρησκευτικής και ιστορικής μνήμης μας!

 Πηγές:

https://www.iamm.gr/work/ieros-naos-eisodion-tis-theotokou/

https://el.travelogues.gr/collection.php?view=428

https://akrokerama.blogspot.com/2014/06/blog-post_15.html

Κ.Ντόκος- Γ. Παναγόπουλος:Το Βενετικό Κτηματολόγιο της Βοστίτσας

Β.Κ.Αγγελόπουλου: Αίγιο,το διαμάντι του Κορινθιακού

Αρίστος Σταυρόπουλος: Η Ιστορία της Πόλεως του Αιγίου

https://www.filodimos.gr

https://www.orthodoxianewsagency.gr/mitropolitiko_ergo

https://www.kalavrytanews.com/2025/11/blog-post_283.html

https://konmesazos.blogspot.com/search?q=%CE%A4%CE%9F+%CE%92%CE%95%CE%9D%CE%95%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F+%CE%9A%CE%A4%CE%97%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%9F