ΑΜΦΙΓΡΑΦΙΕΣ

απ' ευθείας - απευθείας
επί μέρους - επιμέρους
κατ' εξοχήν - κατεξοχήν

Βλέποντας τις παραπάνω λέξεις και φράσεις θα λέγαμε ότι έχουμε το φαινόμενο της αμφιγραφίας.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι:

• γράφονται με μια ή με δύο λέξεις
• ισχύει το ίδιο για όλες τις περιπτώσεις
• μπορούν να υπάρξουν κανόνες για τη γραφή τους 

Οι φράσεις αυτές αποτελούνται, κατά κανόνα, από μία πρόθεση και ένα όνομα (ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, αριθμητικό)· π.χ. εν αγνοία, εις μνήμην, παρ' όλο, αφ' υψηλού, με μιας, εξ αιτίας.

Πρώτο κριτήριο για να γραφούν δύο λέξεις ως μία είναι  να συμπεριφέρονται σαν να ήταν μία λέξη (αφενός, εξάλλου, εφόσον, αφότου, επιτέλους). 

Δεύτερο κριτήριο είναι να δηλώνουν από κοινού μια σημασία, πέρα από τη σημασία των συστατικών μερών τής φράσης (μολονότι, προπάντων, τουτέστι, ωστόσο). 

Τρίτο κριτήριο είναι κατά πόσον και τα δύο συστατικά τής φράσης απαντούν αυτοτελώς στον λόγο (επ' ευκαιρία, εξ ολοκλήρου, εν αγνοία). 

Φράσεις που γράφονται ή μπορούν να γραφούν ως μία λέξη:

απαρχής-ειδεμή-εξού-καθόσον-παρόλο(που)-απεναντίας-ενόσω-επιπλέον-κατευθείαν-παρότι-απέξω-εντάξει-επιτέλους-καταγής-προπάντων-απευθείας-εντούτοις-εφάπαξ-καταπώς-προπαντός-αφενός-εξαιτίας-εφεξής-κατεξοχήν-αφετέρου-εξάλλου-εφόσον-μολαταύτα-τουτέστι(ν)-αφότου-εξάπαντος-καθαυτό-μόλο(που)-υπόψη(αλλά:υπ'όψιν)-διαμιάς-εξαπίνης-καθεξής-μεμιάς-φερειπείν-διόλου-εξαρχής-καθόλα-μολονότι-ωσότου-ειδάλλως-εξίσου-καθότι-μονομιάς-ωστόσο

Φράσεις που γράφονται ή μπορούν να γραφούν ως δύο λέξεις: 

αφ' εαυτού-εν αγνοία -εν μέσω-εξ αίματος-επ' ωφελεία-υπ' όψιν-αφ' υψηλού-εν ανάγκη-εν ολίγοις-εξ ανάγκης-έως ότου-ως εκ τούτου-διά βίου-εν αντιθέσει-εν ονόματι-εξ αφορμής-κατ' ανάγκην-ως επί το πλείστον-διά ζώσης-εν γένει-εν –πολλοίς-εξ ολοκλήρου-κατ' αρχάς-διά παντός-εν γνώσει-εν προκειμένω-εξ ορισμού-κατ' αρχήν-διά ταύτα-εν είδει-εν συνεχεία-εξ όψεως-κατ' ιδίαν-εις βάρος-εν ενεργεία-εν συντομία-επ' αυτοφώρω-όλως διόλου-εις μάτην-εν κατακλείδι-εν σχέσει-επ' ευκαιρία-παρ' ολ' αυτά-εις μνήμην-εν λευκώ-εν τέλει-επί κεφαλής-συν τοις άλλοις-εκ μέρους-εν λόγω-εν τω μεταξύ-επί μέρους-συν τω χρόνω-εκ νέου-εν μέρει-εξ αδιαιρέτου-επί τούτω-τέλος πάντων

                                                        Πηγή:Γ.Μπαμπινιώτη"Ομιλείτε Ελληνικά"

                                           Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α  

              

Γράψε σε δύο στήλες στο τετράδιό σου όσες λέξεις ή φράσεις γνωρίζεις ή έχεις ακούσει από τις παραπάνω.