ΑΦΙΕΡΩΜΑ:Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΣΤΙΤΣΑΣ

χαρακτικό: ΒΟΣΤΙΤΣΑ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1821,Kωνσταντίνος Κλουβάτος

Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας (26-30 Ιανουαρίου 1821)είναι ένα μεγάλο ιστορικό γεγονός πριν την έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης.

                                                      Βοστίτσα:Χαλκογραφία του 19ου αιώνα

Είχε πολιτικό χαρακτήρα που καθόρισε την επίσημη έναρξη του αγώνα κάτι που φαίνεται από τις αποφάσεις της.Πρωταγωνιστές ήταν ο "μπουρλοτιέρης των ψυχών" Παπαφλέσσας και ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός.

                                                           Βοστίτσα: Οι 12 Βρύσες 19ος αιώνας

ΤΟ  ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης (αρχηγός της Φιλικής Εταιρίας από το 1820) ορίζει τον Παπαφλέσσα ως εκπρόσωπό του και υπεύθυνο για να μεταβεί στο Μοριά και στα νησιά, μεταφέροντας οδηγίες για την έναρξη της επανάστασης.

Το πασαλίκι του Μοριά το 1821

Αρχικά πήγε στην Ύδρα όπου οι πλοιοκτήτες και οι νοικοκυραίοι εξέφρασαν δισταγμούς, αφού δεν υπήρχε καμιά προετοιμασία.Επέμεινε όμως να γίνει ευρεία σύσκεψη σε κάποιο ασφαλές μέρος του Μοριά και επιλέχτηκε η Βοστίτσα γιατί:

• ήταν μέρος προσβάσιμο και ήρεμο,
• υπήρχαν πολλοί μυημένοι στη Φιλική Εταιρεία,
• οι Τούρκοι ήταν χαλαροί και ελέγχονταν από τον Ανδρέα Λόντο,
• η περιοχή δεν είχε περισσότερους από 300 Τούρκους κατοίκους,
• κορυφαία ονόματα Προεστών του Μοριά ήταν Αχαιοί,
• κοντά βρίσκονταν τα μεγάλα μοναστήρια Ταξιαρχών  και Μεγάλου  Σπηλαίου, οπότε η δικαιολογία τακτοποίησης των κτηματικών διαφορών τους ήταν επαρκής, αλλά και η βοήθεια που υπολόγιζαν  μεγάλη.

Έγιναν πέντε συνεδριάσεις σε διαφορετικά μέρη για λόγους ασφάλειας. Υπήρχε φόβος να προδοθούν και να εγείρουν υποψίες στους Τούρκους.Ο Αλή πασάς γνώριζε για τη Φιλική Εταιρεία.........

Το σπίτι του Παναγιώτη Δεσποτόπουλου σήμερα

Αυτά ήταν:

• στο σπίτι του Παναγιώτη Δεσποτόπουλου
• στο αρχοντικό του Ανδρέα Λόντου
• στο σπίτι του Λέοντα Μεσσηνέζη γαμπρού του Λόντου
• στο αρχοντικό του Αγγελή Μελετόπουλου
• στο σπίτι του Σωτήρη Χαραλάμπη
• στη μονή Ταξιαρχών
• στο μονύδριο του Αγίου Γεωργίου Τέμενης

Πρόσφατα, ο κ. Ιωάννης Κολλιόπουλος,  απόστρατος αξιωματικός με καταγωγή από την Τέμενη,  ερευνώντας απέδειξε ότι ήταν ο παλιός ναός του Αγίου Γεωργίου. Χτίστηκε το 1460 και μέχρι το 1843 ήταν μικρό μοναστήρι-μονύδριο των Ταξιαρχών με την παρακείμενη έκτασή του,όπως αποδεικνύεται από την ανάλυση του αρχιτεκτονικού σχεδίου και τους κώδικες της Μονής Ταξιαρχών που αποκαλύφθηκαν.Μέρος απόκεντρο και ασφαλές, μακριά από το βλέμμα του Τούρκου κατακτητή. Μάλιστα ο ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος στο έργο του ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ αναφέρει το γεγονός και συγκεκριμένα ότι έγινε  "εν τη μονή του αγίου Γεωργίου περί το Αίγιον".Με την ερευνητική εργασία του κ. Ιωάννη Κολιόπουλου ήρθε η στιγμή της ανακάλυψης. Βρισκόταν στην ίδια θέση όπως και σήμερα εδώ και πεντακόσια χρόνια. Απλά δεν είχε ερευνηθεί ποτέ επιστημονικά.Στις 27/10/2019 με την παρουσίαση του βιβλίου "Ο Αη Γιώργης της Τέμενης-Το Μονύδριο της Συνέλευσης" των κ.κ. Βάνας Μπεντεβή, Φιλολόγου-Ιστορικού & Χρύσας Δημητρίου, Θεολόγου-Αρχαιολόγου πήρε το δρόμο της επίσημης ιστορικής τεκμηρίωσης.

Το εξώφυλλο του ομώνυμου βιβλίου που παρουσιάστηκε στις 27/10/2019 στο ενοριακό κέντρο του Αγίου Γεωργίου στη Τέμενη από τις κ.κ. Μπεντεβή και Δημητρίου.

Η παλιά εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Τέμενης

Η Συνέλευση ήταν Μυστική γιατί έτσι αναφέρεται από όλους τους ερευνητές και ιστορικούς συγγραφείς, επειδή άλλαζαν συνεχώς τόπους  συγκέντρωσης και σκόπιμα διέδωσαν ότι συνεδρίαζαν για να λύσουν κτηματικές διαφορές ανάμεσα στο Μ. Σπήλαιο και στη Μονή Ταξιαρχών.

Η Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου

H Μονή Ταξιαρχών Αιγιαλείας

Οι σύνεδροι ήταν περίπου είκοσι πέντε. Από αυτούς οι δέκα ήταν κληρικοί.Πρώτος ο Παπαφλέσσας, ο κύριος εισηγητής της Συνέλευσης ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ως προεδρεύων,o αρχιδιάκονός του Θεόφιλος Βλαχοπαπαδόπουλος, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών,  ο επίσκοπος Κερνίτσης (σημ. Καλαβρύτων & Αιγιαλείας) Προκόπιος, ο επίσκοπος Χριστιανουπόλεως (σημ. Κυπαρισσίας )Γερμανός με τον πρωτοσύγκελό του, μετέπειτα ιστορικό Αμβρόσιο Φραντζή από  το Μεσορρούγι Ακράτας, ο ιερομόναχος Ιερόθεος και οι τρεις ηγούμενοι των μονών Ταξιαρχών, Μεγάλου Σπηλαίου και Αγίας Λαύρας.

ο Παπαφλέσσας

ο Παλαιών Πατρών Γερμανός

Ο Αιγιώτης προεστός Ανδρέας Λόντος

Ο Καλαβρυτινός προεστός Ανδρέας Ζαΐμης

Οι πρόκριτοι Ανδρέας Λόντος, Ανδρέας και Ασημάκης Ζαΐμης, ο Σωτήρης και ο Σπυρίδων Χαραλάμπης και ο Ανδρέας Χριστοδούλου από την Ακράτα,ο Λέων Μεσσηνέζης, ο Σωτήρης Θεοχαρόπουλος, ο Ασημάκης Φωτήλας, ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος και ο Νικόλαος Λόντος από την Πάτρα,ο Ιωάννης Παπαδόπουλος ο Παναγιώτης Δεσποτόπουλος με το γιο του Αλέξανδρο,ο πρώην βεκίλης του καζά της Βοστίτσας Αγγελής Μελετόπουλος, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου ή Ορεινός, ο μεγαλοκτηματίας Μιχαήλ Θεοδώρου ο Αλέξιος Ιγγλέσης , ο Γεώργιος Ευσταθίου και ο Αναγνώστης-Ιωάννης  Αλεξανδρόπουλος  από τη Φτέρη.

Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας έδειξε δυνατότητες, ελλείψεις και τις αδυναμίες της επανάστασης. Έδειξε τόσο το πάθος και την αποφασιστικότητα (στο πρόσωπο του Παπαφλέσσα)  όσο την ανησυχία και το δισταγμό, το δύσκολο και επικίνδυνο του εγχειρήματος (στην αντίδραση του Παλαιών Πατρών Γερμανού). Άλλωστε το πάθημα των Ορλωφικών ήταν ακόμα νωπό στις μνήμες κυρίως των μεγαλύτερων εκείνης της εποχής.

Το βιβλίο "Ο κατακαημένος Μοριάς και η δραματική ιστορία του" του Αιγιώτη ιστορικού Τάκη Σταματόπουλου που περιγράφει τις καταστροφές του τόπου από τους Τούρκους το 1770-72

Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας .Απόσπασμα από την ταινία "Παπαφλέσσας"

Ωστόσο, παραμένει το πιο σημαντικό γεγονός στην προετοιμασία του αγώνα, γι αυτό και στα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους θεωρείτο ως η έναρξη της επανάστασης αφού ήταν ουσιαστικά η πρώτη Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων, που με τις τελικές αποφάσεις της προσδιόρισε τη έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης και την ταυτόχρονη ένοπλη δράση των αγωνιστών.

Άλλωστε, η επαναστατική διάθεση είχε κυριεύσει ολόκληρη την Πελοπόννησο και τίποτα δεν μπορούσε να τη σταματήσει.Οι συμμετέχοντες στη Συνέλευση γρήγορα βρέθηκαν πρωταγωνιστές στην έναρξη του αγώνα και κατόπιν στα πρώτα βήματα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους........ 
Ο Παπαφλέσσας είχε καταφέρει να λάβει τη συγκατάβαση όλων για την έναρξη του αγώνα παρά τις όποιες ενστάσεις και αντιρρήσεις είχαν διατυπωθεί.Πιστεύεται ότι κρατήθηκαν πρακτικά, αλλά μέχρι σήμερα δεν έχουν βρεθεί.

Ο όρκος των Επαναστατών Ελλήνων στη Βοστίτσα-Von Schwanthaler-Αίθουσα Τροπαίων της Βουλής

Αποφάσεις όχι μόνο πάρθηκαν και αποτέλεσαν το πρώτο διπλωματικό έγγραφο-αναφέρονται 11 Άρθρα, αλλά υλοποιήθηκαν από εκείνη την ημέρα και μέχρι την έναρξη της επανάστασης. Εξάλλου τις έστειλαν εγγράφως παντού με ειδικούς απεσταλμένους στην Ύδρα, την Κωνσταντινούπολη, στη Ρωσία και σε όλο το Μοριά.(Δημ. Τομαράς - Ιωάννης Παπαρηγόπουλος - Ιερόθεος Μεγαλοσπηλαιώτης - Νικόλαος Πονηρόπουλος) Όρισαν ταμία τον Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, ο οποίος άρχισε να μαζεύει χρήματα για τον αγώνα.Λόντος και Μελετόπουλος άρχισαν τη στρατολογία.

Ο Νικόλαος Χριστοδούλου Σολιώτης έριξε την πρώτη τουφεκιά στο Μοριά...

Οι σύνεδροι, ομόφωνα αποφάσισαν να μην υπακούσουν στην πρόσκληση του Μόρα Βαλεσί της Τριπολιτσάς - Άρθρο 11- και "να το βαρέσουν εις το λεβέντικο" κάτι που έγινε από το Νικόλαο Χριστοδούλου Σολιώτη στο Αγρίδι Ακράτας, στις 14 Μαρτίου 1821.Ήταν επαναστατικές πράξεις, ήταν η αρχή του ένοπλου αγώνα.

Οι Τούρκοι άρχισαν να υποπτεύονται για τον ξεσηκωμό.Ο Σελίκ Πασάς της Τρίπολης είχε πληροφορηθεί για τη Συνέλευση, ενώ ο Σεκίλ Αγάς στην Πάτρα πίεζε τον Παλαιών Πατρών Γερμανό να του αποκαλύψει τι έγινε στη Βοστίτσα.
Ο Ανδρέας Λόντος, που μιλούσε άριστα τουρκικά, έπεισε προς στιγμήν τον Αγά ότι οι ραγιάδες δε θα επαναστατήσουν ποτέ γιατί οι προύχοντες δε θέλουν, κερδίζοντας χρόνο.

ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

Οι δύο από τους κυριότερους συγγραφείς ήταν σύνεδροι.Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στα Απονημονεύματά του γράφει σελίδες ολόκληρες για τη Συνέλευση της Βοστίτσας.

  Ο επίσκοπος Αμβρόσιος Φραντζής και το έργο του

Ο αγωνιστής κληρικός Αμβρόσιος Φραντζής αφιερώνει όλο το 4ο κεφάλαιο του πρώτου τόμου ενός σπουδαίου τετράτομου έργου "Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος" καταγράφει λεπτομερώς τη διαδικασία και τις αποφάσεις της Συνέλευσης.
Ο Ιωάννης Φιλήμων (1798–1874) Έλληνας ιστορικός συγγραφέας του 19ου αιώνα και εκδότης της εφημερίδας Αιών, κάνει εκτενή αναφορά με ασφαλή συμπεράσματα για το ιστορικό γεγονός και  χαρακτηρίζει τη Συνέλευση εθνική,ουσιαστική,πανελλήνια.
Όλοι οι απομνημονευματογράφοι, Φωτάκος, Γιάννης  Μακρυγιάννης, Κωνσταντίνος Δεληγιάννης, Μιχαήλ Οικονόμου, Νικόλαος Σπηλιάδης και Νικόλαος Δραγούμης αναφέρονται σε αυτήν.
Επίσης οι σύγχρονοι ιστορικοί με το γεγονός Σπυρίδων Τρικούπης, Αναστάσιος Γούδας και Κωνσταντίνος Παπαρηγόπουλος την χαρακτηρίζουν και την αξιολογούν ως επαναστατικό γεγονός μεγάλης σημασίας.
Οι νεότεροι ιστορικοί όπως ο Αργίτης δικηγόρος-ιστορικός Δημήτριος Βαρδουνιώτης, τη χαρακτηρίζει Πρώτη Εθνική,  ο Τάκης Κανδηλώρος τη θεωρεί Περίφημη και Αντιπροσωπευτική, ο Ακαδημαϊκός Διονύσιος Κόκκινος αναφέρει ότι Επιταχύνεται η έκρηξις της Επαναστάσεως, εκτιμώντας το γεγονός όχι ως προεπαναστατικό αλλά εναρκτήριο του αγώνα.
Ασκεί κριτική σε όσους εσφαλμένα και κακόβουλα υποστήριξαν ότι  η φράση "αποφάσισαν ανακοπήν" μέχρι να κοπάσει ο θόρυβος ερμηνεύεται ως ματαίωση, γιατί αυτή η άποψη δεν τεκμηριώνεται πουθενά! 
Η πολύτομη "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους"της Εκδοτικής Αθηνών στο τόμο ΙΒ σελ. 76-78 (Νεότερη Έκδοση,τόμος 27 σελ. 81-83)επικροτείται η τόλμη και ο ενθουσιασμός του Παπαφλέσσα καθώς και η σύμπλευση των προκρίτων της Βοστίτσας μαζί του.
Ακόμα και ξένοι ιστορικοί αναφέρονται στη Συνέλευση της Βοστίτσας συνοπτικά με κριτική άποψη.(o Aυστριακός Anton Prokesch, ο Άγγλος George Finley και ο Γερμανός Carl Mendelson Bartholdy)
Νεότεροι ιστορικοί όπως ο καθηγητής Βασίλης Σφυρόερας χαρακτηρίζει τη Συνέλευση "Ως το τελευταίο προεπαναστατικό και το Πρώτο Επαναστατικό γεγονός"
Ο Σαράντος Καργάκος επισημαίνει τη σπουδαιότητα της "Μυστικής εν Αιγίω Συνελεύσεως" στο βιβλίο του "Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ" καθώς δρομολόγησε ραγδαίες εξελίξεις για την έναρξη του Αγώνα.

Εξώφυλλο του βιβλίου του καθηγητή Αθανάσιου Φωτόπουλου

Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει ο  Αθανάσιος Φωτόπουλος, καθηγητής ιστορίας του ΠΤΔΕ Πατρών στο βιβλίο του "ΟΙ ΚΟΤΣΑΜΠΑΣΗΔΕΣ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ  ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ (1715-1821) σελ.192-204.
Ο καθηγητής Ιστορίας της Θεολογικής Σχολής Αθηνών π. Γεώργιος Μεταλληνός δίνει τη Διαλεκτική διάσταση του γεγονότος,όπου οι αντιπαραθέσεις  και οι αντιρρήσεις, επιφέρουν τη σύνθεση των αποφάσεων, μέσω του διαλόγου.
Ο Dr. Σταθακόπουλος Δημήτριος ο νεότερος σήμερα πανεπιστημιακός καθηγητής Ιστορίας που ασχολείται με τη Μεγάλη Επανάσταση και την Τοπική Ιστορία κατά την Οθωμανική περίοδο, έχει τονίσει τη σπουδαιότητα των διεργασιών που έχουν όλα τα χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης πολιτικής συγκέντρωσης με τα αποτελέσματά της, που οδήγησαν στην έναρξη της Επανάστασης.Εκεί υπήρξε διάλογος πολιτικός, αντιρρήσεις, συγκλίσεις και στο τέλος αποφάσεις..... υπογραμμίζει ο κ. Σταθακόπουλος.

OI AIΓΙΩΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΙ

Οι Αιγιώτες ιστορικοί έχουν όλοι ασχοληθεί με το γεγονός.
Πρώτος ο Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος, γιος του σύνεδρου Παναγιώτη Δεσποτόπουλου, άφησε παρακαταθήκη ολόκληρο το έργο του  "Η μυστική εν Αιγίω συνέλευσις του 1821" (έκδ. Αίγιο, 1892).
Ο Παναγιώτης Ξινόπουλος στην πραγματεία του "Το Αίγιον δια μέσου των αιώνων" δίνει έμφαση στις αποφάσεις της Συνέλευσης που έθεσε ως όριο την έναρξη του αγώνα στις 25 Μαρτίου.

Πορτραίτα Ηρώων -Εξώφυλλο

Ο κορυφαίος ιστορικός της πόλης του Αιγίου Αρίστος Σταυρόπουλος στο πρώτο έργο του "Πορτραίτα Ηρώων" αναφέρει: Η Συνέλευση αυτή είναι υψίστης πολιτικής σημασίας. Είναι η πρώτη Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων.....

Εξώφυλλο βιβλίου του ιστοριοδίφη Νύση Μεταξά-Μεσσηνέζη

Ο ιστοριοδίφης Νύσης Μεταξάς - Μεσσηνέζης στη μελέτη του "Το Αίγιο στον Αγώνα" επισημαίνει το ρόλο της Συνέλευσης στην Εθνεγερσία.
Ο φιλόλογος Τάκης Σταματόπουλος στα έργα του "Ο εσωτερικός αγώνας","Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός χωρίς Θρύλο" και "Ανδρέας Λόντος" δίνει έμφαση στην αντιπαράθεση Παπαφλέσσα-Παλαιών Πατρών Γερμανού.
Ο συγγραφέας Γεώργιος Θεοδ. Παπαγεωργίου στο έργο του "Η Βοστίτσα και το Εικοσιένα" αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο για τη Μυστική Συνέλευση και θεωρεί τις αποφάσεις της επαναστατικές.Γράφει:Τελειώνοντας η Συνέλευσι της Βοστίτσας εκυκλοφόρησαν στην πόλι πατριωτικά άσματα.Η στροφή ενός έλεγε:"Το αίμα των Τούρκων ας τρέξει προ των ποδών".

Ο Γεώργιος Παναγόπουλος

Εκείνος όμως που έγραψε για τη Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας στο ομώνυμο βιβλίο του και εργάστηκε για να την προβάλει στο πανελλήνιο, ήταν ο συμβολαιογράφος, ιστορικός ερευνητής, συγγραφέας, ο αιγιολάτρης οραματιστής δήμαρχος, Γεώργιος Παναγόπουλος (1910-1988), μια εμβληματική μορφή της πόλης στον 20ο αιώνα. Δίκαια πρέπει να βρίσκεται στην κορυφή των Επιφανών Αιγιαλέων.

Εξώφυλλο του βιβλίου του Γεώργιου Παναγόπουλου

Έκανε έργο ζωής το γεγονός της Συνέλευσης.Δούλεψε άοκνα και ανιδιοτελώς χρόνια, φτάνοντας στα αρχεία ξένων Πανεπιστημίων και Ινστιτούτων, αναζητώντας πηγές τοπικής ιστορίας. Το βενετικό κτηματολόγιο της Βοστίτσας και η Μυστική Συνέλευση, τεκμηριώνονται αδιαμφισβήτητα με επιστημονική πληρότητα.
Ο ίδιος οργάνωσε στο Άργος το 1971 ειδικό συνέδριο με μοναδικό θέμα τη Συνέλευση.Εκτός από το Γεώργιο Παναγόπουλο, τοποθετήθηκαν  ο πρόεδρος της Εταιρείας Πελοποννησιακών Σπουδών, ιστορικός Τάσος Γριτσόπουλος, και ο καθηγητής Νεοελληνικής Ιστορίας Εμμανουήλ Πρωτοψάλτης.
Ο Τάσος Γριτσόπουλος που έχει εκπονήσει αξιόλογη μελέτη για τα γεγονότα και τη σημασία τους αποδέχεται τη θετική συμβολή της Συνέλευσης "ως σταθμόν με ιδιάζουσαν σημασίαν" στην Παλλιγενεσία του 'Εθνους.

χαρακτικό:ΒΟΣΤΙΤΣΑ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1821

Επίσης το χαρακτικό του Κωνσταντίνου Κλουβάτου με τίτλο ''ΒΟΣΤΙΤΣΑ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 1821" φιλοτεχνήθηκε κατά παραγγελία του Γεώργιου Παναγόπουλου. Κυκλοφόρησε διεθνώς ως γραμματόσημο το 1975, αφιερωμένο στα 150 χρόνια από το θάνατο του πρωταγωνιστή της Συνέλευσης Παπαφλέσσα, στο Μανιάκι.

Γραμματόσημο:Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας

Πρόκειται για μια πολυπρόσωπη παράσταση που ξεχωρίζουν οι πρωταγωνιστές, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός καθιστός στο τραπέζι και σκεφτικός (συμβολίζει τη λογική και την ευθύνη) ενώ ο Παπαφλέσσας, όρθιος με υψωμένα χέρια και βλέμμα έντονο (συμβολίζει την τόλμη και την αποφασιστικότητα).
Το 1971 που συμπληρώθηκαν εκατόν πενήντα χρόνια από την επανάσταση του 1821, το Γυμνάσιο Αρρένων Αιγίου παρουσίασε θεατρική παράσταση βασισμένη στο έργο του Κώστα  Ριζόπουλου "Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΒΟΣΤΙΤΣΑΣ" με μεγάλη επιτυχία.
Τα τελευταία σαράντα χρόνια όλες οι τοπικές εφημερίδες έχουν φιλοξενήσει  αναφορές Αιγιαλέων ερευνητών και δημοσιογράφων με σκοπό να την αναδείξουν.'Εχουν γράψει:

• ο εκδότης του Βήματος της Αιγιαλείας,Φάνης Ζουρόπουλος
• ο αείμνηστος λογοτέχνης Κώστας Ριζόπουλος
• ο ποιητής, συγγραφέας, ιστορικός και δημοσιογράφος Γιάννης Ανδρικόπουλος

  

Ταξίαρχος ε.α Κολιόπουλος Ιωάννης. Είναι εκείνος ο οποίος ανακάλυψε, έπειτα από έρευνα, το σημείο όπου πραγματοποιήθηκε Η Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας, στην Τέμενη Αιγίου, στο εκκλησάκι του παλαιού ναού Αγίου Γεωργίου.

• οι αξιωματικοί εν αποστρατεία Γεώργιος Σπηλιόπουλος και Ιωάννης Κολιόπουλος από την Τέμενη Αιγίου
• o Aνδρέας Μαγκλάρας, δικηγόρος, ιστοριοδίφης ερευνητής, δημοτικός σύμβουλος από τα ιδρυτικά μέλη της ΙΛΕΑ
• ο δημοτικοί σύμβουλοι της μείζονος και ελάσσονος μειοψηφίας του Δήμου Αιγιαλείας  Κώστας Παπακωνσταντίνου, δάσκαλος και Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος εκδότης-δημοσιογράφος καθώς και   και οι τέως δημοτικοί σύμβουλοι κ.κ. Γεώργιος Παπακωνσταντίνου και Αθανάσιος Παπανικολόπουλος,εκπαιδευτικός-συγγραφέας.
• η κ. Βάνα Μπεντεβή, φιλόλογος-ιστορικός ,πρόεδρος της ΙΛΕΑ

Ο δήμαρχος Αιγιαλείας κ. Αθανάσιος Παναγόπουλος και η πρόεδρος της ΙΛΕΑ κ. Βάνα Μπεντεβή

Μεγάλη προσφορά για την ανάδειξη και την καθιέρωση της 26ης Ιανουαρίου ως επίσημης Τοπικής Εορτής με το ΠΔ 157( ΦΕΚ 206, τ.Α'/29-12-2017) έχει η Ιστορική Λαογραφική Εταιρεία Αιγίου ΙΛΕΑ και η πρόεδρός της κ. Βάνα Μπεντεβή για την αδιάλειπτη προσπάθεια που πήρε "σάρκα και οστά" τη φετινή χρονιά.

ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Επετειακή έκδοση του Δήμου Αιγιαλείας αφιερωμένη στη Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας.Συγγραφείς Βάνα Μπεντεβή και Μάριος Χριστόπουλος

"Αποτελεί προϊόν μιας τεράστιας και μακρόχρονης προσπάθειας ,τόσο από μέρους της Δημοτικής Αρχής και του Δημάρχου προσωπικά, όσο και από μέρους της Προέδρου της Ιστορικής Λαογραφικής Εταιρίας ΙΛΕΑ.
Σημειωτέον ότι με την εν λόγω αναγνώριση το Αίγιο αποκτά το αναλογούν μερίδιο από την προσφορά του στον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1821 και στέκεται ισάξια στις πρωταγωνίστριες πόλεις της περιόδου αυτής, την Πάτρα ,τα Καλάβρυτα και την Καλαμάτα," όπως γράφτηκε στο τοπικό τύπο.

Η σημαία του Ανδρέα Λόντου που ύψωσε στη Βοστίτσα-Αίγιο στις 21 Μαρτίου 1821

Πηγές: 
proti on line

el wikipedia

H Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας-Επετειακή έκδοση Δήμου Αιγιαλείας
Μπεντεβή Βάνα,Αρθρογραφία στο τοπικό τύπο

Παναγόπουλος Γεώργιος,τέως δήμαρχος"Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας"

Σταυρόπουλος Αρίστος"Ιστορία της πόλεως του Αιγίου
Μεταξάς-Μεσσηνέζης Νύσης,Το Αίγιο στον Αγώνα
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους-Εκδοτική Αθηνών

Βάνα Μπεντεβή & Χρύσα Δημητρίου"Ο Αη Γιώργης της Τέμενης-Το Μονύδριο της Συνέλευσης"

Κώστας Παπακωνσταντίνου,Αξιοποίηση της Τοπικής Ιστορίας-επιμορφωτική ημερίδα Σχολικής Συμβούλου 7ης Περιφέρειας
Κολιόπουλος Ιωάννης, αξιωματικός ε.α.Έρευνα για τη μονή Αγίου Γεωργίου πέριξ του Αιγίου
https://www.youtube.com/watch?v=iIGwWJfXaXk
http://www.lavaron.gr/articles/mistiki-sinelefsi-vostitsas
http://www.kalavrytanews.com/2017/01/26-29-1821.html

Πρωτοπρ. Γεωργίου Δ. Μεταλληνού,Η «Μυστική Σύσκεψη» τηςΒοστίτσας

https://www.facebook.com/%CE%9C%CF%85%CF%83%-315352012203186/